Լեոնարդո դա Վինչիի կողմից արված մարդկային օրգանների 500-ամյա իլյուստրացիաները գրեթե բոլորը շատ մանրամասն ու ճշգրիտ են։ բոլորը, բացի այն պատկերներից, որտեղ պատկերված են կանացի ռեպրոդուկտիվ օրգանները։
Բանն այն է, որ այդ ժամանակներում շատ դժվար էր կանանց դիակներ «Ճարել», որոնց դիահերձման արդյունքում կարելի կլիներ լիարժեք պատկերացում կազմել, թե ի՞նչ տեսք ունեն կանանց տարբեր օրգաններն ու հյուսվածքները։
Լեոնարդոն անկասկած ոչ միայն իր ժամանակների, այլ ողջ պատմության հանճարեղ մարդկանցից մեկն է եղել, ընդ որում, նա անգամ հանճարների շրջանակում է յուրահատուկ, որովհետև բազմակողմանի է դրսևորել է բազմակողմանի զարգացվածություն։ Նա ուսումնասիրում էր մարդկային անատոմիան, որպեսզի հնարավորինս ճշգրիտ պատկերի մարդկանց իր կտավերում, բայց իր ուսումնասիրությունները նա կատարում էր ոչ այնքան նկարչի ու արվեստգետի, ինչքան գիտնականի աչքերով։
Այդ ժամանակներում անատոմիան գտնվում էր նույն մակարդակի վրա, ինչ անտիկ աշխարհում էր, իսկ ամենալուրջ գիտական աշխատությունը հանդիսանում էր 2-րդ դարի հռոմեացի անատոմ Գալենի աշխատությունը, ով հաճախ իր դիտարկումներն արել էր կենդանիներին ուսումնասիրելով։ Այսպիսով, նշվեց, որ միջին դարերով շատ բարդ էր դիահերձման համար կանացի դիակներ ճարել, որովհետև անտեր դիակները որպես կանոն պատկանում էին հարբեցող ու թափառաշրջիկ տղամարդկանց, մինչդեռ կանայք անհամեմատ քիչ էին այդ շարքում։
Բացի դրանից, խնդիրն էլ ավելի էր բարդացնում ժամանակի հետամնացոությունը, որն արտահայտվում էր նաև նրանով, որ մարդիկ չէին տիրպետում դիակների բալզամավորման միջոցներին և դրանք սկսում էին նեխել արդեն 2-3 օր հետո՝ անտանելի աշխատանքային պայմաններ ստեղծելով այդ թվում նաև Լեոնարդոյի համար։ Այնուամենայնիվ, Լեոնարդոն հանճար էր և նա այն աստիճան մանրակրկիտ ուսումնասիրություններ կատարեց, որ նրա գծապատկերների ճշգրտությունը ցնցում է անգամ այսօրվա բժիշկներին ու պաթոլոգաանատոմներին։ Եթե ժամանակակից գիտությունը վերջին 60 տարվա մեջ է սկսել լրջորեն ուսումնասիրել մկանային հյուվածքների կառուցվածքն ու տեղաբաշխումը, ապա Լեոնարդոն դա արել է դեռ 500 տարի առաջ, նա է առաջինը պատկերել մարդու ողնաշարի համակարգը, ինչպես նաև առաջիններից էր, ով մոտեցել էր արյան շրջանառության առանձնահատկությունները հասկանալուն։
Լեոնարդոն առաջինն էր, ով պատկերել է մարկային պտուղն՝ արգանդում, բայց այյտեղ մենք նկատում ենք բազմաթիվ թերացումներ ու սխալներ։ Ակնհայտ է այն փաստը, որ շատ անգամ Լեոնարդոն հիմնվում էր կենդանիների վերարտադրողական օրգանական համակարգի կառուցվածքի վրա, երբ պատկերում էր կանանց ռեպրոդուկտիվ օրգանները։
Վստահաբար կարելի է պնդել, որ նա պատրաստվում էր հրապարակել իր աշխատություններն անատոմիայի վերաբերյալ, սակայն նա այդպես էլ չարեց դա և այժմ նրա աշխատություններն այս ոլորտում պահվում են Բրիտանիայի Արքայական Թանգարանում և ցուցադրված են Թագուհու Պատկերասրահում։
Ֆլորենցիացի հանճաարը չէր տիրապետում այն գիտելիքներին, որոնք այսօր սովորական են, բայց միևնույն է, նա դարերով առաջ էր անցել իր ժամանակաշրջանից, իսկ նյութի սկզբում դրված նկարը, որտեղ երեխան մորր արգանդում է, երևի առաջին քայլը կարելի է համարել դեպի ուլտրաձայնային սարքերի միջոցով արվող պատկերը տանող «ճանապարհին»։
Լեոնարդոն անկասկած ոչ միայն իր ժամանակների, այլ ողջ պատմության հանճարեղ մարդկանցից մեկն է եղել, ընդ որում, նա անգամ հանճարների շրջանակում է յուրահատուկ, որովհետև բազմակողմանի է դրսևորել է բազմակողմանի զարգացվածություն։ Նա ուսումնասիրում էր մարդկային անատոմիան, որպեսզի հնարավորինս ճշգրիտ պատկերի մարդկանց իր կտավերում, բայց իր ուսումնասիրությունները նա կատարում էր ոչ այնքան նկարչի ու արվեստգետի, ինչքան գիտնականի աչքերով։
Այդ ժամանակներում անատոմիան գտնվում էր նույն մակարդակի վրա, ինչ անտիկ աշխարհում էր, իսկ ամենալուրջ գիտական աշխատությունը հանդիսանում էր 2-րդ դարի հռոմեացի անատոմ Գալենի աշխատությունը, ով հաճախ իր դիտարկումներն արել էր կենդանիներին ուսումնասիրելով։ Այսպիսով, նշվեց, որ միջին դարերով շատ բարդ էր դիահերձման համար կանացի դիակներ ճարել, որովհետև անտեր դիակները որպես կանոն պատկանում էին հարբեցող ու թափառաշրջիկ տղամարդկանց, մինչդեռ կանայք անհամեմատ քիչ էին այդ շարքում։
Բացի դրանից, խնդիրն էլ ավելի էր բարդացնում ժամանակի հետամնացոությունը, որն արտահայտվում էր նաև նրանով, որ մարդիկ չէին տիրպետում դիակների բալզամավորման միջոցներին և դրանք սկսում էին նեխել արդեն 2-3 օր հետո՝ անտանելի աշխատանքային պայմաններ ստեղծելով այդ թվում նաև Լեոնարդոյի համար։ Այնուամենայնիվ, Լեոնարդոն հանճար էր և նա այն աստիճան մանրակրկիտ ուսումնասիրություններ կատարեց, որ նրա գծապատկերների ճշգրտությունը ցնցում է անգամ այսօրվա բժիշկներին ու պաթոլոգաանատոմներին։ Եթե ժամանակակից գիտությունը վերջին 60 տարվա մեջ է սկսել լրջորեն ուսումնասիրել մկանային հյուվածքների կառուցվածքն ու տեղաբաշխումը, ապա Լեոնարդոն դա արել է դեռ 500 տարի առաջ, նա է առաջինը պատկերել մարդու ողնաշարի համակարգը, ինչպես նաև առաջիններից էր, ով մոտեցել էր արյան շրջանառության առանձնահատկությունները հասկանալուն։
Լեոնարդոն առաջինն էր, ով պատկերել է մարկային պտուղն՝ արգանդում, բայց այյտեղ մենք նկատում ենք բազմաթիվ թերացումներ ու սխալներ։ Ակնհայտ է այն փաստը, որ շատ անգամ Լեոնարդոն հիմնվում էր կենդանիների վերարտադրողական օրգանական համակարգի կառուցվածքի վրա, երբ պատկերում էր կանանց ռեպրոդուկտիվ օրգանները։
Վստահաբար կարելի է պնդել, որ նա պատրաստվում էր հրապարակել իր աշխատություններն անատոմիայի վերաբերյալ, սակայն նա այդպես էլ չարեց դա և այժմ նրա աշխատություններն այս ոլորտում պահվում են Բրիտանիայի Արքայական Թանգարանում և ցուցադրված են Թագուհու Պատկերասրահում։
Ֆլորենցիացի հանճաարը չէր տիրապետում այն գիտելիքներին, որոնք այսօր սովորական են, բայց միևնույն է, նա դարերով առաջ էր անցել իր ժամանակաշրջանից, իսկ նյութի սկզբում դրված նկարը, որտեղ երեխան մորր արգանդում է, երևի առաջին քայլը կարելի է համարել դեպի ուլտրաձայնային սարքերի միջոցով արվող պատկերը տանող «ճանապարհին»։
No comments:
Post a Comment